73.
پرسش: جاهل یعنی چه و معنی اینکه خداوند در سوره هود آیه 46 به حضرت نوح اندرز می
دهد که از جاهلان نباشد چیست؟
پاسخ: واژه « جاهل» اسم فاعل از « جَـهـل» است. واژه «جهل» از جمله با «حماقت» و
«سفاهت» هم خانواده است.
جهل
بمعنی « داشتن دانش و شناخت نادرست از چیزی» است. (البته جهل به معنی: نادانی نيست
بلکه بمعنی « دانائی نادرست و غیر دقیق» است. مثلا وقتی ما آدرسی از کسی داريم ولی
آن آدرس درست و دقيق نيست اين جهل است، اما وقتی ما اصلاً آدرسی از او نداریم این
نادانی است). و اینکه قرآن عصر پیش از اسلام را بنام عصر جاهلیت می نامد به این
معنی است که علومی که در آن عصر وجود داشته غلط بوده یا دقیق نبوده است (نه اینکه
اصلاً علومی وجود نداشته است). و «جاهل» صفت جهل است، به معنی: کسیکه دانشِ و شناخت
نادرست یا غیر دقیقی از چيزی دارد. «حماقت» بمعنی: پافشاری نمودن روی دانستنیهای نادرست خود است. و کسيکه چنین می کند
احمق است. «سفاهت» بمعنی: پافشاری نمودن روی درستیِ آنچه نادرستی آن اثبات شده است. و کسيکه
چنین می کند سفیه است.
معنیِ"از جاهلان نبودن حضرت نوح" چیست؟
خدا
به حضرت نوح گفته بوده که اهل تو (وقتیکه آب سرزمین را فرا بگیرد) نجات داده می
شوند. ولی وقتی آب می آید پسر حضرت نوح که به حرفِ پدر خود گوش نمی دهد و سوار کشتی
نمی شود غرق می شود. پس از اینکه آب فروکش می کند و کشتی زمین گیر می شود حضرت نوح
به خدا می گوید: پسرم از اهل من بود و وعده تو هم حق است! (یعنی به من گفتی که اهل
من را نجات می دهی، وعده ای که تو میدهی نیز انجام می دهی، ولی چطور پسرم غرق شد)؟!
خدا اینگونه بوی پاسخ میدهد:
« قَالَ يَانُوحُ
إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلا تَسْأَلْنِ مَا
لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّی أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ = خدا
گفت: ای نوح! پسرت از اهل تو نیست. درخواست تو درست نیست. چیزیکه شناخت درستی از آن
نداری از من نخواه، من به تو اندرز میدهم که تو هم مانند کسانی نباشی که برخی از
دانستنیهای آنها از دین و خدا غلط است». (هود 46)
اندرز دادن به نوح مبنی بر "از جاهلان نبودن ویِ"، به این معنی است که وی از:
دین و مسائل مذهبی شناخت درست و دقیق پیدا کند، و مانند کسانی نباشد که
برخی از مسائل مذهبی را غلط یاد گرفته اند و تصورات نادرستی از آنها دارند.
9 فروردين 1382
29 مارس 2003
قـبـلـی
بـعـدی
|