صفحه اصلی زبان فارسی

29. پرسش: چرا قرآن در آیات 25 تا 29 سوره حاقة به نقل از کسانی در روز قیامت می گوید که آنها خواهند گفت: کتابیهْ ـ حسابیهْ ـ مالیهْ و سلطانیهْ؟ چرا آنها نمی گویند: کتابی (کتابم)، حسابی (حسابم)، مالی (مالم) و سلطانی (قدرتم)؟

پاسخ: وقتی حرف «ی» متکلم وحده پس از اسم می آید ميتوان آن را ساکن نمود مانند: کتابیْ = کتابم، و ميتوان آنرا منصوب نمود (فتحه داد)، یعنی گفت: کتابِـیَ = کتابم. وقتی منصوب می شود می توان حرف «ه» به آن اضافه کرد و گفت: کتابیَهْ. (این حرفِ «ه» حرف سکت نامیده میشود).

اما چرا قرآن می گوید که برخی در روز رستاخیز بجای اینکه بگویند: کتابی، حسابی، مالی و سلطانی، خواهند گفت: کـتـابـیـَهْ، حسابـیـَهْ، مالـیـَهْ و سلطانـیـَهْ؟ ما انسانها وقتی در شرایط سخت قرار می گیریم نفس نفس می زنیم و آخر واژه ها را حرفِ «ه» اضافه می کنیم. مثلاً وقتی بار سنگین بر دوش داریم بجای اینکه بگوئیم «من آمدم» می گوئیم «من آمدمهْ» يا «رسیدمهْ» بجای «رسیدم».

روز رستاخیز نیز که برای برخی ها روز سخت و سنگین است (بقول قرآن «یوم عسیر» است)، وقتی بخواهند حرف بزنند بسختی حرف می زنند و آخر برخی واژه ها حرف «ه» اضافه می کنند. مثلاً بجای اینکه بگویند: «مالی، کتابی، حسابی و سلطانی، خواهند گفت: کـتـابـیـَهْ، حسابـیـَهْ، مالـیـَهْ و سلطانـیـَهْ.

حاقة 25 ــ 29: « وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَالَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ ـ وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيَهْ ـ يَا‎لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ ـ مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيَهْ ـ هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ : و امّا آنکه کتابش از سمت چپ داده میشود، بیدرنگ خواهد گفت: ای کاش کتابم به من داده نمی شد ـ و نمی دانستم حسابم چیست ـ ای کاش زندگی با همان مرگ تمام میشد ـ دارائیم بدردم نخورد ـ قدرتم از دستم رفت».